By Aerodromci 
Со нападот врз иранските нуклеарни и воени цели, Тел Авив ја отвори вратата на нова фаза од регионалниот конфликт, со потенцијални глобални последици
Пишува: Аеродромци
Рано утрово, во еден од најмасовните воздушни напади во поновата историја на Блискиот Исток, израелската армија започна координиран и прецизен удар врз над 100 цели длабоко во територијата на Иран. Нападот, кој според израелски воени извори го изведоа околу 200 воени авиони, ја вклучува и локацијата кај Натанз – дом на најголемата нуклеарна постројка во Иран.
Според официјални и неофицијални ирански извори, во нападите се ликвидирани неколку високи воени функционери, меѓу кои и генерал-полковник Хусеин Салами – еден од најпознатите лица на Револуционерната гарда и близок соработник на врховниот лидер ајатолахот Хаменеи. Заедно со него загина и генералот Голан ал Рашид, командант на Централниот штаб на иранската армија, како и двајца високи нуклеарни научници: д-р Мухамед Мехди Техранчи и д-р Феридон Абаси – ветерани на иранската нуклеарна програма.
Во своето утринско обраќање до јавноста, израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху го оцени нападот како „одлучувачки удар врз терористичката и нуклеарна машинерија на Иран“. Истовремено, Израел прогласи вонредна состојба, а цивилната заштита ги повика граѓаните да бидат подготвени за ракетни напади и да престојуваат во засолништа.
Одговорот од Иран не доцнеше. Само неколку часа по нападот, Техеран испрати над 100 вооружени дронови кон израелска територија, со што започна нова фаза на директна конфронтација меѓу двете земји. Иако дел од дроновите се пресретнати, се очекува континуиран ракетен и дронски одговор.
Геополитичките последици
Иако Вашингтон официјално негира директна вмешаност, иранската влада веднаш ги обвини САД за „логистичка и разузнавачка соработка“ со Израел, што дополнително ги влоши тензиите во Оман, каде што требаше да продолжат преговорите за рестрикција на иранската програма за збогатување ураниум. Тие преговори сега се прекинати.
Москва и Пекинг остро го осудија нападот, повикувајќи на итен состанок на Советот за безбедност на ОН. Од друга страна, претседателот на американскиот Конгрес, Мајк Џонсон, изрази недвосмислена поддршка за „правото на Израел на самоодбрана“, ставајќи ги САД во дипломатска колизија со дел од глобалната заедница.
Економски шок-бран
Најновата ескалација веќе ги потресе светските берзи. Цената на нафтата скокна за 7% во рок од неколку часа, додека златото достигна рекордна вредност за последната деценија. Аналитичарите предупредуваат дека долгорочна нестабилност може да предизвика глобален економски шок, особено во енергетски зависните региони.
Заклучок
Нападот на Израел врз Иран не е само воена акција. Тој претставува геостратешки пресврт кој може да ја дефинира безбедносната архитектура на регионот за години, па и децении. Со директна ликвидација на високи генерали и научници, Израел не само што ја испрати пораката дека е подготвен да удри на секој агресор, туку и го зголеми ризикот од целосна регионална војна која лесно може да ги вклучи и големите светски сили.