By Aerodromci 
Што е дијабетес?
Дијабетесот е хронично заболување кое се карактеризира со зголемено ниво на шеќер (глукоза) во крвта. Тој се јавува кога телото не произведува доволно инсулин или не го користи правилно. Инсулинот е хормон кој го создава панкреасот и кој е неопходен за регулирање на нивото на шеќер во крвта.
Видови на дијабетес
Тип 1 дијабетес – Автоимуно заболување при кое панкреасот не произведува инсулин. Најчесто се јавува кај деца и млади луѓе. Лекувањето вклучува редовно земање инсулин и следење на нивото на шеќер во крвта.
Тип 2 дијабетес – Најчестиот облик, кој се јавува кога телото не го користи инсулинот ефикасно. Овој тип често е поврзан со прекумерна тежина, физичка неактивност и генетски фактори.
Гестациски дијабетес – Се јавува кај бремени жени и обично исчезнува по породувањето, но ја зголемува веројатноста за развој на тип 2 дијабетес подоцна во животот.
Симптоми на дијабетес
Симптомите вклучуваат:
- Често мокрење
- Прекумерна жед
- Ненадејно губење на тежина
- Замор и слабост
- Заматен вид
- Полесна подложност на инфекции
Причини и ризик фактори
Главни причини за дијабетесот вклучуваат генетски фактори, прекумерна тежина, неправилна исхрана, недостаток на физичка активност и хормонални промени. Исто така, високиот крвен притисок и високиот холестерол го зголемуваат ризикот од развој на дијабетес.
Третман и лекување
Лекувањето зависи од видот на дијабетес:
За тип 1 дијабетес: Потребна е доживотна инсулинска терапија. Современите инсулински пумпи и континуираните монитори за гликоза овозможуваат подобра контрола на шеќерот.
За тип 2 дијабетес: Лекувањето започнува со промени во животниот стил – здрава исхрана, физичка активност и губење тежина. Ако не се постигне контрола, се користат лекови како метформин, а во некои случаи и инсулин.
За гестациски дијабетес: Контролата на шеќерот во крвта се постигнува преку диета и физичка активност. Понекогаш може да биде потребна инсулинска терапија.
Исхрана кај дијабетичари
Препорачана исхрана вклучува:
Повеќе влакна од овошје, зеленчук и интегрални житарки
Протеини со низок процент на масти (пилешко, риба, мешунки)
- Ограничување на шеќерите и рафинираните јаглехидрати
- Избегнување на преработена храна и заситени масти
- Доволен внес на вода
Превенција и здрав животен стил
За превенција од дијабетес, важно е:
- Да се одржува здрава телесна тежина
- Да се биде физички активен (најмалку 30 минути дневно)
- Да се консумира балансирана исхрана
- Да се контролира нивото на шеќер и крвниот притисок
Последици од неконтролиран дијабетес
Ако не се контролира, дијабетесот може да доведе до сериозни компликации како:
- Срцеви заболувања и мозочен удар
- Оштетување на бубрезите
- Проблеми со видот, па дури и слепило
- Невропатија (оштетување на нервите)
- Рани што тешко зараснуваат, што може да доведе до ампутации
Заклучок
Дијабетесот е сериозно, но контролирано заболување. Со правилен начин на живот, редовна контрола и соодветен третман, луѓето со дијабетес можат да водат долг и здрав живот. Свесноста, раната дијагноза и дисциплината во управувањето со болеста се клучни за подобар квалитет на живот.